Jak długo goi się rana po zabiegu ekstrakcji?

Jak przebiega proces gojenia się zębodołu po usunięciu zęba? Które objawy występujące po ekstrakcji stanowią prawidłową reakcję organizmu, a które powinny wzbudzić nasz niepokój?

De facto proces gojenia zaczyna się natychmiast po usunięciu zęba, a kończy wypełnieniem ubytku nową tkanką kostną, pokrytą nową tkanką miękką (dziąsłem). Cały proces można podzielić na trzy etapy:

• samozasklepianie się naczyń krwionośnych,
• oczyszczanie się rany,
• odbudowę uszkodzonej tkanki.

Procesy zachodzące w ranie po wyrwaniu zęba

Etap 1. Tuż po wyrwaniu zęba zębodół wypełnia się krwią, która w ciągu 5-15 minut zamienia się w skrzep, pełniący rolę „biologicznego opatrunku”. Skrzep chroni ranę przed nadmiernym odwodnieniem i wtargnięciem do niej drobnoustrojów.

Uraz przerywający ciągłość naczyń wywołuje natychmiastowe obkurczenie się tkanek i skurcz naczyń krwionośnych. W naczyniach uruchamia się proces krzepnięcia: z płytek krwi (trombocytów) tworzy się czop zaklejający światło naczynia i tamujący wypływ krwi. Wskutek aktywacji kolejnych enzymów odpowiedzialnych za krzepnięcie krwi dochodzi do polimeryzacji fibrynogenu – białka osocza krwi, który przekształca się w fibrynę (włóknik) współtworzący galaretowaty skrzep, sklejający brzegi rany. Włókna fibryny powstają u zdrowego pacjenta w okresie od 15 do maksymalnie 45 minut po usunięciu zęba.

Etap. 2. Kolejną ważną reakcją na przerwanie ciągłości tkanek jest stan zapalny. W obrębie rany gromadzą się odpornościowe komórki zapalne: granulocyty i limfocyty. Stan zapalny poszerza lokalne naczynia, co ułatwia wnikanie do rany dużym komórkom odpornościowym: makrofagom oraz fibroplastom (komórkom reperatorom tkanki łącznej). Komórki odpornościowe oczyszczają ranę z resztek tkankowych, skrzepów naczyniowych oraz z chorobotwórczych bakterii. Proces ten zaczyna się już po 12 godzinach od chwili ekstrakcji.

Etap 3. W kolejnej fazie (tzw. fazie proliferacyjnej) uaktywniają się producenckie komórki skóry – fibroblasty. Komórki te wytwarzają włókna kolagenu – produktu niezbędnego dla budowy i regeneracji tkanki łącznej oraz dla rekonstrukcji uszkodzonych naczyń krwionośnych. Faza odradzania się komórek wytwórczych trwa od 4 do 40 dni w zależności od wielkości rany.

Jak długo zarasta „dziura” w kości?

Przebieg procesu gojenia i jego efekt końcowy zależy od stanu ogólnego pacjenta, stopnia trudności zabiegu oraz zęba, który został poddany ekstrakcji. Rana powinna się zagoić lub wykazywać cechy gojenia się do dwóch tygodni od momentu usunięcia zęba. Wyjątkiem są miejsca po skomplikowanych ekstrakcjach ósemek, które mogą się goić nawet dwa miesiące.

Reasumując: w przypadku prostej ekstrakcji dziąsło zarasta „dziurę w kości” mniej więcej po dwóch tygodniach od dnia zabiegu (jednak w przypadku ósemek proces ten trwa miesiąc lub dwa miesiące). Natomiast odbudowa przykrytej dziąsłem tkanki kostnej może trwać nawet do 6 miesięcy.

Powikłania opóźniające proces gojenia

Gojenie się zębodołu przebiega zwykle bez powikłań i większych dolegliwości, niekiedy jednak zdarzają się komplikacje, opóźniające lub utrudniające ten proces. Zaburzenia mogą dotyczyć każdej fazy gojenia i objawiać się w różny sposób. Najczęstsze z nich to:

• nagromadzenie wydzieliny surowiczej lub chłonki w przestrzeni rany,
• krwiak,
• martwica tkanki miękkiej,
• pęknięcie (rozejście się) rany,
• infekcje prowadzące do stanów zapalnych (np. zapalenia kości zębodołu)

Każde z wymienionych powikłań wymaga dodatkowych zabiegów terapeutycznych i musi być traktowane indywidualnie.